KÜLTÜR ve SANAT / AYRINTILARDA GİZLİ OLAN SANATSAL ÇİZGİLER

Bilal Akkaya / Hattat

1964 yılında Zonguldak'ın Devrek ilçesinde doğan Bilal Akkaya, ilk ve orta öğrenimini 1984'te Adapazarı'nda tamamladı. Lisede iken, Hattat Ali Rüştü Oran'dan İskenderpaşa'da hat dersleri almaya başladı. Yedi yıl boyunca hat eğitimi gören sanatçı, sülüs, nesih ve rik'a hatlarını meşketti ve Süleymaniye Camiisi imamlarından Hattat Saim Özel'den icazet aldı. 1985 yılında, islami ilimler almak üzere Suriye'ye gitti. Burada, öğrencilere hat dersleri verdi. Üniversite eğitimini işletme alanında tamamlayan Bilal Akkaya, 1988 yılından bugüne, reklam sektörü ve sanat dünyasında faaliyet göstermektedir. Sanatçı, geleneksel hat sanatı çizgisini, modern bir bakış açısı ile yorumlayarak, klasik hat meşki kullanımından farklı, orijinal ve yenilikçi tasarımlar oluşturmaktadır.

Bize kendinizden, sanat hayatınızdan bahseder misiniz?

Öncelikle NAB'ER okuyucularını saygı ve muhabbetle selamlıyorum. Ben Bilal Akkaya, 1964 Zonguldak Devrek doğumluyum. İlköğretimi Zonguldak'ta tamamladıktan sonra 11 yaşında İstanbul'a geldim. 1976 yılında Fatih İmam-Hatip Lisesinde orta öğrenime başladım. ilk hat sanatına ilgim de birinci sınıfta Arapça dersimize gelen Hattat Muhiddin Serin Hoca'nın tahtaya çok itina ile yazdığı güzel yazıları ile başlamış oldu. Ben sınıf ortalamasına göre uzun boylu olduğum için en arka sırada oturuyordum. Muhiddin Hocamız tahtaya Arapça yazıları yazar, sonra da en arkaya gelir o yazdıklarını keyifle izlerdi. Galiba o keyif biraz bana da bulaşmış olacak ki bende aynı şekilde seyremekten büyük zevk almaya başladım. Ben de Arapça yazılarımı aynı itina ile yazmaya çalışıyordum. Bu ilgimi keşfetmek Muhiddin Beye nasip olmadı. Zaten ben de kendisinin hattat olduğunu o zamanlar bilmiyordum. 1979 yılında tarih dersimize gelen Süleyman Zeki Bağlan Beyefendi'nin dikkatini çekmişiz. Bana sınıfa hokka, mürekkep, ipek ve kamış kalemi getirmiş ve acilen hatta başlamamı tavsiye etmişti. Böylece hat sanatına yolculuğumuz başlamış oldu.

Kaç yıldır bu sanatla uğraşıyorsunuz, bu sanata hizmetleriniz nelerdir?

Hat eğitimine, 1979'da İskenderpaşa Camisinde, merhum Ali Rüştü Oran Hocamızla başladım. Rik'ayı onda tamamladım. Nesih ve sülüsü Süleymaniye Camiisi emekli imamlarından olan merhum Hattat Saim Özel Hocamda devam ettim ve tamamladım. 7 yıllık hat eğitimimizden sonra önümüze çıkan şartlar sebebiyle hat sanatıyla ilgili meşguliyetimiz olmadı. Ancak yaptığım işte hat sanatının büyük faydalarını gördüm. Uzun yıllar ulusal ve uluslararası markalara reklam hizmetleri sunduk. Reklam ajansı işlettik ve hala da devam ediyorum. Reklamcılıkta da işin temeli grafik olduğundan, hat sanatının inceliklerini grafiğe taşıma fırsatı oldu. Aradan yıllar geçti, ben hat sanatını günlük 10- 15 dakika karalamalarım hariç gündemime alamadım. Ancak kaderin cilvesi olsa gerek, 2009'da yine bir gün bir Boğaz gezisinde idik. O gün; tarihi dokuları anlatmak üzere, benim hatta başlamama vesile olan Süleyman Zeki Bağlan Bey rehberimizdi. Boğazdaki tarihi ve Osmanlıyı anlatırken kendisi ile tekrar hat sanatı konuşma fırsatı bulduk. Bu sohbet, beni düşündürdü ve bu gezide yeniden hat sanatıyla ciddi ciddi ilgilenmeye karar verdim. Aradan çok zaman geçmişti, mesleki olarak olaylara artık grafiksel bir bakışım oluşmuştu. Hat sanatına bakışım biraz modernize olmuştu yani. 2009'da başlayan sanata dönüşüm ile, yeni çizgimizi de sanat severler ile buluşturma fırsatını yakalamış olduk. Eserlerimizle çeşitli sergiler düzenliyoruz. Herkesin ama özellikle gençlerin bu sanatı gündemlerine almalarını çok önemsiyorum. Hem sanat camiasında hem de yeni nesilde, modern hat sanatı anlamında, bu konu hakkında bir uyanış yakalayabilirsek, asıl hizmetimiz bu olacaktır.

Hat malzemeleri nelerdir, tedarikte güçlük çekiyor musunuz?

Hat sanatı malzemeleri denilince akla ilk gelen; kamış, is mürekkebi, ipek, aharı kağıt vs. akla gelir. Ancak günümüzde malzeme çeşitleri çok arttı. İthal mürekkepler, özel farklı kağıtlar artık daha ulaşılabilir bir noktada. Tedarikte, hele ki İstanbul gibi bir şehirde sıkıntı çekmem söz konusu olmuyor.

Hattı öğrenmek için mutlaka hocaya ihtiyaç var mı?

Kesinlikle vardır bu ihtiyaç. Tıp kitapları okunarak doktor olunamayacağı gibi üstadsız hattat olunmaz. Çünkü pratiği olması gereken bir ilim dalıdır. Uzun yıllar üstadınızın meşklerini taklid ile gerçek ustalığa ulaşabilirsiniz.

Hattın mükemmelliği ile kişinin ahlaki, maneviyatı arasında bir ilişki var mi? Güzel yazmak için neler yapmalı?

Allah güzeldir. Güzeli sever. Allah (cc)'ın 99 isminden birisi de Cemildir, "güzel" anlamında. Allah (cc)'ın bu isminden dolayı insanların büyük çoğunluğunda güzele karşı özel bir ilgi vardır. Kimisi güzel şeyler yapar, kimileri de onu beğenirler. Hat sanatı bunun bir örneğidir. Her sanatçı yazdığı esere mutlaka bir güzellik katar. Ancak sanatçının eserine kattığı fıtri ve manevi bazı hoşluklar detaylarda gizlidir. Bunun kaynağı da sanatçının gönlüdür. Aynı istifi 10 ayrı sanatçıya yaptırın, velev ki aynı üstaddan ders almış olsunlar, herbirinden çıkan eserin sunduğu tad başka olacaktır.

Hat sanatına başlamak için en uygun yaş konusunda gözlemleriniz ve kanaatleriniz neler?

En uygun yaş, elbetteki gençlik dönemi. Çünkü hat sanatı birkaç yıllık bir süreçte hallolacak birşey değil. Minimum 6-7 yıl disiplinli bir eğitim almak şart. Bunun için de erken başlamanın daha iyi olacağı kanaatindeyim. Bu şekilde, kişi kendisini daha çok yetiştirme fırsatı da bulacaktır.

Her gün zaman ayırıyormusunuz? Nasıl bir çalışma ortamı size ilham veriyor?

Elbette ki her gün mutlaka çalışırım. Zaten ara verdiğim uzun yıllarda da, zaman zaman istifler yapıyordum. Bakıldığında, hiç ara vermedim denebilir bu açıdan. Zaman ayırmazsanız, sanatınızı köreltirsiniz. üstadlardan birisi, bir gün yazımı talim etmesem, bir adım geriye gidiyorum, dermiş.

Bugün ülkemizde hattın durumu nedir, bu sanatın yaygınlaştırılması için neler yapılmalı?

Ülkemizde özellikle son yıllarda hat sanatının itibarı arttı. Eskiden çok kıymet verilmiyordu ama artık bir bilinç uyanmaya başladı. Düzenlenen sergiler ve eserler bunu gösteriyor zaten. Yaygınlaştırılması için, bu sanata gerçekten emek vermek isteyen kişilerin yetişmesi gerekiyor. Şu anda bir sürü yerde hat sanatı dersi veren kursa rastlayabilirsiniz. Fakat, bunda kalite aranması lazım. Kaliteli öğretmenlerin elinde yetişecek olan kaliteli öğrenciler bu sanatı yaygınlaştırabilir.

Halkın, sanat dostlarınızın, ilgisi nasıl?

Özellikle son iki sergimizden sonra, çok güzel ve samimi tepkiler alıyoruz. Hem Türkiye'den hem yurtdışından oldukça olumlu bir ilgi söz konusu. Yeni bir yaklaşım herkesin hoşuna gidiyor. Olumsuz bir tepki almadık şu ana kadar.

Sergileriniz hakkında okuyucularımızı bilgilendirebilir misiniz? En son serginiz?

Şu an Türk Hava Yolları TAV Galeride sergimiz devam ediyor. 31 Ocak tarihine kadar sürecek.

Geleceğe yönelik projeleriniz neler?

Çeşitli sergi programlarımız olacak. Kurumlara özel oluşturduğumuz hat konseptli projelerimiz var, bunları şekillendiriyoruz.